iPhone'un ne kadar popüler olduğunu ve rakiplerinden biri olan Google'ı cep telefonu pazarında nasıl geçtiğini zaten biliyorsunuz.

İster eğlenceli, ister faydalı, ister çok pahalı olsun iPhone'un pek çok uygulaması son derece ilgi çekici. Ama bir de yasaklamalar var. Şimdiye kadar sayısız uygulama Apple'ın kara listesinde yerini aldı.

Tahmin edebileceğiniz gibi Apple, iPhone uygulaması geliştirmek isteyenlerle özel bir anlaşma yapıyor. Bu zaten biliniyordu. Fakat anlaşmanın içeriği bugüne kadar gün ışığına çıkmamıştı. Bunun sebebi ise zaten anlaşmanın içerisinde yer alıyor.

İşte sözleşmeden bir madde: "Bu sözleşme, sözleşmenin maddeleri veya sözleşmenin taraflarının ilişkileri ile ilgili olarak Apple'ın yazılı izni olmadan bir basın açıklaması veya herhangi bir toplu açıklama yapamazsınız. Bu konuda taktir yetkisi Apple'ındır".

Peki bu sözleşme, bu maddeye rağmen nasıl ortaya çıktı?

Gizli sözleşmeyi NASA verdi!

İnternet üzerinde gizlilik ve telif hakları gibi konularda kullanıcı haklarını korumayı hedefleyen Electronic Frontier Foundation (EFF) yetkilileri, NASA'nın iPhone için geliştirdiği uygulamayı görünce akıllarına bir fikir geldi. Bilgi Alma Hakkı yasasını kullanarak, NASA'dan bu sözleşmeyi istediler. NASA da yasal yükümlülere uyarak sözleşmeyi gönderince EFF bir an için bile tereddüt etmeden internet üzerinde yayınladı.

Sözleşmede son derece ilginç maddeler yer alıyor. Bu maddelerden bazıları, Apple'ın bu sözleşmenin basına sızmaması için neden bu kadar tedbirliği olduğunu da gösteriyor.

İlk göze çarpan madde Apple'ın iPhone OS ve SDK'sı ile ilgili her türlü tersine mühendislik (reverse engineering) uygulamasını yasaklıyor olması. Oysa ABD yasalarında dijital ortamdaki tersine mühendislik yasak olarak kabul edilmiyor. Apple'ın, geliştiricileri sadece iPhone OS ve SDK konusunda değil, "tüm Apple ürünleri" konusunda kısıtlıyor olması da diğer bir nokta. Sözleşmede "Apple'ın herhangi bir yazılım veya teknolojisinin etkisiz kılmak, hack etmek veya herhangi bir şekilde müdahale etmenin" yasak olduğu belirtiliyor.

Sözleşmedeki asıl bomba!

Ama asıl olay bunlar değil. Uygulama geliştiricileri asıl zora sokan ve bu zaman kadar Apple'ın istediği herhangi bir uygulamayı kolaylıkla yasaklamasını sağlayan madde "Yükümlülüğün Kısıtlamaları" başlığı altında yer alıyor. Apple bu başlık altında; "Kişisel yaralanmalar dışında, miktarı 50 doların üzerindeki herhangi bir hasardan dolayı Apple sorumlu tutulamaz" maddesi yer alıyor.

Yani siz uygulamanızın tanıtımı, pazarlanması ve dağıtımı için milyonlarca dolar masraf yapsanız bile, Apple herhangi bir sebepten dolayı satışını durdurmaya karar verirse alacağınız teselli ikramiyesi sadece 50 dolar ile sınırlı.

Peki Apple uygulamanızın satışını durdurabilir mi? Tabi ki. Üstelik bu konuda sizin yapabileceğiniz hemen hiçbir şey yok... Çünkü iPhone'da kendi uygulamanızı görmek istiyorsanız, sözleşmede bulunan şu maddeyi kabul etmeniz gerekiyor: "Uygulamanız ve program gereksinimlerine ve dokümantasyona uygun olsa bile, Apple herhangi bir sebepten dolayı uygulamanızın dağıtımını reddetme hakkını saklı tutar".